Buldan Evleri

Eski Buldan evleri Kentsel SİT Kapsamında koruma altına alınmış olup özellikleri korunmaya çalışılmaktadır. Geçmiş yıllarda bilinçsizce yıkımına izin verilen ve yerlerine beton evlerin yapıldığı eski Buldan evleri Safranbolu evlerinden daha üstün iken sayıca az kalmış bulunmaktadır. Ahşap ve cumbalı olan eski Buldan evlerinin saçak ve bacaları ,Cumbalı sundurmaları ayrı bir güzellik taşır. Bacalarda göze çarpan gerdanlıklar bambaşkadır. Aynı zamanda bu evler birbirinin Manzarasını engellememektedir.

Buldan [Denizli] pilot bölgesi kentsel kültür varlıkları ikinci dönem alan çalışması, 6 - 20 Eylül 2002 tarihleri arasında gerçekleşti­rilmiştir. Alan çalışmasına katılan kişilerce yürütülen büro çalışması ise Ekim ayında başlamıştır ve de­vam etmektedir. 2001 döneminde olduğu gibi proje yürütücüsünün danışmanlığı ve denetiminde ikişer kişiden oluşan gruplar, önce yapı adasını tanıtan yerleşim fişleri, ar­dından anıt fişleri hazırlamışlardır. 2001 ve 2002 çalışma dönemleri birlikte düşünüldüğünde Buldan kentsel kültür varlıkları, yerleşim ve anıt olmak üzere toplam 700’ün üzerinde envanter fişi, ayrıca say­dam ve siyah/ beyaz fotoğraf olmak üzere 4500’ün üzerinde film karesi ile belgelenmiştir. 

Buldan'ın gerek yerleşim biçimi ge­rekse çoğunluğu konut olan tek ya­pı stoku açısından özgünlüğünü bü­yük ölçüde koruduğu 2001 yılı çalış­masında dile getirilmişti. Buldan'ın Türkiye'nin kültür varlıkları birikimi açısından son derece önemli olan bu özelliğini belgelemek amacında-ki çalışmamız, bu yıl 2001 yılında incelenen alanı çevreleyen dokuya yönlendirilmiştir. 2002 dönemi alan çalışması, geçen yılın gözlemlerini bir kez daha doğrulayan veriler sağlamıştır. 
Ayrıca, öngörülmeyen biçimde Yeni Buldan denilen çağ­daş yerleşme bölgesinde erken Cumhuriyet döneminde yapılmış kayda değer mimari özellikleri olan ve yapıların varlığı görülmüş ve tarihi bölgede, envanteri bu yıl tamamla­namayan kesime eklenen bu kültür varlıkları ile birlikte Buldan'da, en az bir sezon daha çalışmayı gerek­tirecek bir birikim olduğu ortaya çıkmıştır. 

BULDAN BAĞ EVLERİ
Buldan kırsal mimarlık envan­ter çalışmasının ilk bölümü, kent yerleşmesinin çevresindeki vadi ve tepelerde yer alan bağlar bölgesin­de gerçekleştirilmiştir. Sekiz gün süren saha çalışmasında, Akyar, Vakıf, Bulak, Haydar, Kestane Deresi ile Karadere bağlarında envanter ça­lışması yapılmıştır. Kent merkezinden yürüyerek ulaşı­labilen bu bölgelerde, tepelerde ve vadide yer alan bag evleri geniş araziler içinde konumlanmıştır. Ça­lışma kapsamı içindeki bağlar, kent yerleşmesinin batısında ve güne­yinde yer almaktadır. Bu alanda, bölge sınırlan ve bağ sınırları bir­birlerinden net olarak ayrılama­makta; genelde yollar ve dereler bölgelerin sınırlarını oluştururken arazinin doğal yapısına uygun alçak duvarlar, dereler, setler ya da da yollar bağ sınırlarını tanımlamakta­dır. Arazinin doğal eğimini büyük ölçüde koruyarak setler halinde düzenlenen bağlarda, geniş alanla­rı kaplayan üzüm bağlarının yanı sı­ra çeşitli meyve ağaçlan da bulun­maktadır.
Buldan merkez yerleşmesinin ku­zeybatısındaki vadide yer alan Vakıf bölgesinin bağ evleri, basit ve çok özenli olmayan ahşap ve kagir yığ­ma yapım tekniği ile yapılmış olup mekân boyutları, malzemesi ve mi­mari biçimlenmesiyle doğal çevre ile bütünleşen bir görünüme sahip­tir. Vadi ve tepe yerleşmesini kap­sayan Haydar, Bulak ve Kestane Deresi'nde bulunan bağ evleri mal­zeme ve yapım tekniği ile diğer bağ evlerine benzemekle birlikte, kent manzarasına hâkim konumları ile diğerlerinden farklılaş-maktadırlar. 
Buldan'a giriş yolunun batısındaki bölgede bulunan, diğer bölgelere göre daha az engebeli olan ve orta­sından geçen Karadere'den adını alan Karadere bağlarında ise tasa­rım, işçilik ve malzeme açısından daha farklı ve özenli bir mimarinin varlığından söz edilebilir. Bağ evleri, geçmişte nisan - ekim ayları arasındaki dönemde kullanı­lırken günümüzde sadece bağ bo­zumu döneminde, yani ağustos so­nu - ekim başı arasında çok kısa bir süre için kullanılmaktadır. Kapalı bir mekân ile genelde onun önünde yer alan yarı açık 'ayazlık' mekânın­dan oluşan bağ evleri, kendi arazi­lerine ve varsa manzaraya yönelik olarak planlanmış yapılardır.